Mükellef hakları, vergi mükellefleri ile vergi idareleri arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi açısından son derece önem taşımaktadır. Mükellef haklarının korunması, aynı zamanda vergi idarelerinin yapılandırılması, vergiye uyumun artırılması ve vergi sisteminin günümüz koşullarına göre düzenlenmesi açısından da gerekli görülmektedir. Günümüzde pek çok ülke, vergi sistemlerinde mükellef haklarının korunmasına yönelik çeşitli düzenlemeler yapmaktadır. Ülkemizde ise bu yönde yapılan çalışmalar nispeten yeni başlamış olup, bu çalışmalarla beklenen etkinliğe ulaşılmasının biraz daha zaman alacağı söylenebilir. Bu çerçevede yapılması gerekenlerin başında, mükellef haklarının sistematik bir şekilde açıklanması ve korunmasına yönelik yasal mekanizmaların süratle oluşturularak vergi idarelerinin kurumsal bir bakış açısına sahip olmalarının sağlanması gelmektedir. Çalışmamızın konusu vergi incelemelerinde mükellef hakları olduğundan mükellef, hak, vergi incelemesi gibi kavramlara değindikten sonra vergi incelemesinde mükellef haklarını açıklayacağız.
Taxpayer rights are extremely important for improving relations between taxpayers and tax administrations. Protection of taxpayer rights is also deemed important in terms of structuring the tax administrations, increasing compliance with tax and arrangement of the tax system according to current circumstances. Currently, many countries make arrangements in their tax systems regarding the protection of taxpayer rights. Activities in this respect have recently been started in our country, and it may be said more time will be required to reach the expected level of effectiveness with such activities. On top of what should be done within this framework comes creating at once the legal mechanisms for systematically explaining and protecting taxpayer rights and enabling the tax administrations to have a corporate viewpoint. Since the topic of our study is taxpayer rights in tax inspections, we will first address the concepts of taxpayer, right and tax inspection, and then we will explain taxpayer rights in tax inspections.