Genel itibarıyla beyan esasına dayanılarak işlem tesis edilen Türk Vergi Hukuku ve Sistemi’nde istisnai hallerin varlığı durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri mucibince vergi denetimi ve/veya incelemesi sonucunda varılan kanaat ve sonuca dayanılarak işlem tesis edilmektedir. Tesis edilen işlemlerin yargı mercilerince tetkiki neticesinde idare ile yargının hüküm ve tasarrufları farklılık arz edebilmektedir. Söz konusu farklılığa bağlı olarak vergi mükellefi bazında bazı hak ve yükümlülükler değişebilmektedir. Ancak hakkın kullanılması sırasında usul yönünden eksiklik olarak tanımlanan hususlar nedeniyle vergi yargısının kararı öncesi hak ihlali olarak nitelendirilen bazı durumlar vergi yargısı kararına istinaden ortadan kalkabilmektedir. Bu da söz konusu kararların hak arama hürriyeti kapsamında geçmişe yönelik olarak nasıl hüküm ifade etmesi gerektiği sorusunu akıllara getirmektedir. Mevcut durum, vergi mükellefine vergi kanunları uyarınca tanınan uzlaşma hakkı özelinde değerlendirilmiştir. Çalışma konumuzla alakalı vergi yargısının görüşüne de yer verilmiş olup, kanaat ve değerlendirmelerimizde hukukun temel ilke ve esasları da göz önünde bulundurulmuştur.
In the case of exceptional cases in the Turkish Tax Law and System, which is generally based on the principle of declaration, the transaction is established based on the opinion and conclusion reached as a result of the tax audit and / or examination in accordance with the relevant provisions of the Tax Procedure Law No. 213. As a result of the inspection of the established transactions by the judicial authorities, the judgments and acts of the administration and the judiciary may differ. Depending on the difference in question, some rights and obligations may change on a taxpayer basis. However, due to the issues defined as procedural deficiencies during the exercise of the right, some situations that are defined as violation of rights before the decision of the tax judiciary can be eliminated based on the tax judgment decision. This raises the question of how these decisions should have prevailed over the past within the scope of the freedom to seek remedies. The current situation has been evaluated in terms of the right of settlement granted to the taxpayer in accordance with the tax laws. The opinion of the tax jurisdiction related to our subject of study has also been included, and the basic principles and principles of the law were also taken into consideration in our opinions and evaluations.