İşletmeler dönem sonunda envanter ve değerleme işlemleri yaptığı gibi dönem içerisinde de envanter yaparak mevcut kayıtları ile fiili durumu karşılaştırırlar. Mevcut kayıtların fiili durumla karşılaştırılması sonucu sayım ve tesellüm noksan ve/veya fazlalıkları oluşabilmektedir. Envanter sonucu oluşan noksanlıklar geçici bir hesap olan ‘‘197-Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı’’ üzerinden takip edilirken, oluşan fazlalıklar “397 - Sayım ve Tesellüm Fazlaları Hesabı” üzerinden takip edilmektedir. İşletmelerin, hesap dönemi boyunca‘‘197-Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı’’ ile “397 - Sayım ve Tesellüm Fazlaları Hesabı” üzerinden takip etmelerine karşın nedenini tespit edemedikleri noksanlık ve fazlalıklar bulunabilmektedir. İşletmelerin, nedenini tespit edemedikleri noksanlık ve fazlalıkları, dönem sonu itibariyle gelir hesaplarına aktarmaları ve bu suretle dönem kazançlarının tespitinde dikkate almaları gerekmektedir .
Companies make inventory and valuation operations at the end of the period; and they also compare the actual situation with their current records by making inventories within the period. Shortages and/or differences of inventory and delivery may arise as a result of comparing the current records with the actual situation. Shortages that arise as a result of inventory are followed in ‘‘197-Inventory and Delivery Shortages Account’’ and surpluses that arise are followed in “397 – Inventory and Delivery Surpluses Account”. There may be shortages and surpluses the reason of which cannot be found although the companies follow them on ‘‘197-Inventory and Delivery Shortages Account’’ and “397 – Inventory and Delivery Surpluses Account” throughout the accounting period. The companies must transfer the shortages and surpluses the reason of which cannot be found into income accounts as of the end of period and accordingly, take them into account in the determination of period earnings.