Vergilendirme işlemleri esnasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar idari aşamada veya yargı aşamasında çözüme kavuşturulmaktadır. Mükellef ile idare arasında yaşanan bu uyuşmazlıkların yargıya intikal etmeden hızlı çözüme kavuşturulması ise her iki taraf için de oldukça önemlidir. Bu süreçte vergi otoritesi hazineye en kısa süre içerisinde kaynak teminini isterken, mükellefler de uyuşmazlığın sonlanması ve bu konudaki belirsizliğin ortadan kalkmasını arzulamaktadır. Bu kapsamda yükümlülerin vergiye uyumunu kolaylaştırmak maksadıyla getirilen uzlaşma ve izaha davet müesseseleri ülkemizde uygulanmaktadır. Uzlaşma ve izaha davet müesseseleri, vergi idaresine ve mükelleflere bazı yararlar sağlar. Bu çalışmada iki müessesenin kıyaslaması yapılacaktır. Böylece bu uygulamaların benzer ve farklı yönleri ortaya çıkarılacak ve mükellef hakları yönüyle etkinliği irdelenecektir.
The disputes that arise during the taxation process are resolved by administrative and judicial matters. The rapid settlement of these disputes between the taxpayer and the administration without being referred to the judiciary is very important for both parties. In this process, while the tax authority wishes to obtain resources to the treasury as soon as possible, the taxpayers desire to terminate the dispute and to eliminate the uncertainty in this matter. In this context, the institutions of compromise and invitation to explanation which are brought in order to ensure the compliance of the obliged parties to the tax are applied in our country. The institutions of reconciliation and clarification provide some benefits to the tax administration and taxpayers. Thus, similar and different aspects of these applications will be revealed and the effectiveness of taxpayer rights will be examined.